Pune to jedno z większych miast w zachodnich Indiach, które jak wiele metropolii w krajach rozwijających się boryka się z dużymi problemami w zakresie gospodarki odpadami oraz trudnościami z właściwym sortowaniem odpadów.

Wcielone w życie rozwiązanie pozwoliło nie tylko w znacznym stopniu rozwikłać problemy miasta spowodowane wszechobecnymi odpadami. Pozwoliło również wielu kobietom zdobyć legalną pracę oraz realnie podnieść ich poziom życia.

Inicjatywa SWaCH (skrót pochodzi od Solid Waste Collection and Handling – Zbiórka i Gospodarka Odpadami Stałymi), początkowo zorientowana na poprawienie standardu życia osób utrzymujących się z przeszukiwania lokalnych wysypisk śmieci, stała się w pewnym momencie również sposobem wdrażania bardziej zrównoważonego gospodarowania surowcami.

Grupa kobiet, wywodzących się w większości z najniższych kast, przewodzi obecnie misji efektywnego oczyszczania miasta. Dzięki współpracy z władzami miasta powstała „spółdzielnia samozatrudnionych”, w szeregach które znalazło się przeszło 3.000 kobiet.

Ich praca przekłada się na zbiórkę 50.000 ton odpadów rocznie pochodzących z 600.000 metodą „od drzwi do drzwi”. Odpady dzielone są na materiały do recyklingu, takie jak plastik, metal, papier czy szkło oraz na tzw. odpady mokre, używane później w procesie kompostowania.

Badania pokazują, że choć segregowanie odpadów w Pune jest obowiązkowe, to wiele osób nie stosuje się do przepisów, tworząc tym samym przestrzeń dla działania SWaCH.

Warto podkreślić, że praca organizacji nie pomija zbiórki w obszarach miasta, w których dominują slumsy. Pokryta jest nimi znaczna część miasta, a na obszarach tych usługi związane z gospodarką odpadami są świadczone w niewielkim zakresie – czasem zaś nie są świadczone wcale.

Dzięki działalności w najbardziej ubogich obszarach udało się wyeliminować 150 miejsc niekontrolowanego zrzutu odpadów, co z pewnością przełoży się korzystnie na zmniejszenie skali problemu, jakim jest przedostawanie się zanieczyszczeń do gleb i wód powierzchniowych.

Początki inicjatywy sięgają roku 1993, kiedy to utworzony został związek handlowy zrzeszający zbierających śmieci oraz objazdowych kupców pozyskujących surowce. Obecną formę organizacji przyjęto w roku 2005, tworząc partnerstwo publiczno-prywatne będące całkowitą własnością spółdzielni pracowniczej.

Jej członkowie pokrywają w równych, rocznych opłatach wpłatę na rzecz organizacji oraz swoje ubezpieczenie na życie. Dzięki udziale w projekcie mogą korzystać z benefitów, takich jak nieprocentowane pożyczki czy wsparcie edukacyjne dla dzieci.

Opracowanie na podstawie materiału UN Environment